Prinses Maria Cunegonda van Saksen, tante van o.a. de Franse Koning Louis XVI. Zij regeerde als Abdis Thorn op een humane, verstandige, door en door christelijke, hartverwarmende wijze, waarbij zij zich bekommerde om o.a. de zieken.
Prinses Maria Cunegonda van Saksen, tante van o.a. de Franse Koning Louis XVI. Zij regeerde als Abdis Thorn op een humane, verstandige, door en door christelijke, hartverwarmende wijze, waarbij zij zich bekommerde om o.a. de zieken. De heer Anne Louis Cammenga

SCHITTERENDE EXPOSITIE ADELLIJKE ABDISSEN THORN – WITTE PLAATSJE THORN IN LIMBURG IS BEZOEK MET PASEN ZEKER WAARD

12 april 2022 om 01:00 Lokaal Deel je nieuws

Journalist: Maarten Bos

Het zomerse weer komt eraan en een mooie gelegenheid om daar van te profiteren is een bezoek aan het schilderachtige plaatsje Thorn in Zuid-Limburg. Thorn wordt ook het witte dorp genoemd. De kerk waar de abdissen en de nonnen de Mis bijwoonden is nog steeds te zien. Net als hun witte woningen. Iedere non had een eigen huis met één vrouwelijke bediende.

Een bezoek nu is des te meer aan te raden omdat in het Limburgs Museum in Venlo in de afgelopen periode een prachtige expositie te zien is geweest. Deze tentoonstelling wierp licht op leven en werk van de vrouwelijke abdissen van het klooster die steeds van zeer hoge adel waren. Hun hoge afkomst en positie deden zowel het klooster als de adellijke nonnen goed. Maar ook de inwoners van Thorn hebben hier van geprofiteerd.

De Zeister Royaltykenner, Frankrijkspecialist en groot kenner van de Europese geschiedenis Anne Louis Cammenga vertelt hierover het volgende: ‘Een beroemd voorbeeld van zo’n adellijke abdis was in de 18e eeuw prinses Cunegonda van Saksen, die de tante was van de in 1793 onthoofde Franse koning Lodewijk XVI, alsmede van de latere Franse koningen Louis XVIII en Karel X. Haar zus, prinses Maria Josepha Caroline van Saksen was namelijk gehuwd met kroonprins Louis van Frankrijk, zoon van de Franse koning Louis XV en vader van o.a. de latere koning Louis XVI. Haar broer, prins Albert van Saksen, was weer gehuwd met Aartshertogin Maria Christina van Habsburg, de dochter van Keizerin Maria Thérèsia van Oostenrijk. Albert en Maria Christine hebben samen geregeerd als Regent en Regentes over de Zuidelijke Nederlanden, het huidige België. Cunegonda van Saksen onderhield dus een immens aristocratisch netwerk op topniveau dat mede werd ingezet voor het welzijn van het stift. Het in stand houden van dit uiterst belangrijke netwerk gebeurde door bezoeken, ontvangsten en via het onderhouden van een enorme briefcorrespondentie. Menig abdis maar ook vele nonnen hadden een halve dagtaak aan het schrijven van brieven. Cunegonda en de andere abdissen brachten het ook tot adviseurschap van vorsten. Keizer Joseph II van Oostenrijk, lievelingsbroer van de eveneens in 1793 ter dood gebrachte Franse vorstin Marie Antoinette, won onder meer advies in bij de adellijke abdissen van Thorn.

De abdissen regelden juridische kwesties en rechtszaken in hun rechtsgebied, ze zetten industrieën en handel op, sloegen munten en deden in het algemeen veel voor de bewoners van hun streek. Zo werden lijfartsen ingezet om de gezondheid van de plaatselijke bevolking in het oog te houden. De dames hadden een naam hoog te houden en deden mee aan de laatste mode op kledinggebied, waren bedreven in de conservatie en wisten excellente wijnen en exquise diners voor hun hoge adellijke bezoekers te serveren, die zij daarmee om hun pink wonden. Wat uiteraard dan vervolgens weer ten goede van het klooster kwam.   

De abdissen genoten een vrijheid van handelen die voor vrouwen in de 18e eeuw heel.ongebruikelijk was. Het Damesstift was ook veel vrijer wat regels betreft dan een gewoon klooster. Sommige kloosterlingen traden zelfs uit nadat een goed huwelijk voor hen was geregeld. Het echtpaar dat zo een huwelijk sloot bleef vaak een.leven lang het stift steunen. Beide partijen hadden dus veel voordeel van deze gang van zaken.

De Franse Revolutie maakte een eind aan de vrijheden van de adellijke abdissen. Sommigen, zoals abdis Cunegonda van Saksen, moesten vluchten. Zelfs in ballingschap probeerden zij nog voor hun streekgenoten te zorgen door erfenissen na te laten. Abdis Cunegonda van Saksen heeft degenen die haar in Thorn trouw hebben gediend dan ook goed in haar testament bedacht. Zij overleefde de Franse Revolutie en maakte de regeerperioden van haar neven, Koning Louis XVIII en Karel X nog mee. Dat moet haar zeker tot grote troost zijn geweest na de onthoofding van haar neef en aangetrouwde nicht in 1793. Deze schitterende tentoonstelling in het Limburgs Museum in Venlo heeft deze goedhartige adellijke abdissen voorgoed aan de vergetelheid onthult. Dat is dan ook zeer welverdiend.’ 

advertentie
advertentie