
Wat gebeurt er met uw stem (11)
OUDER-AMSTEL Van mijn vader leerde ik: ‘als jij niet verandert, verandert er ook niets in je omgeving’. Een wijze en universele les. Een les die uitnodigt tot zelfonderzoek en zelfreflectie. Kijk ik zelf nog wel met een frisse blik naar de politieke werkelijkheid in onze gemeente? Of bedien ik me alleen nog maar van doelredeneringen, waarmee ik slechts bewijs zoek voor mijn toch al bestaande denkbeelden en overtuigingen? In al deze gevallen word je als columnist al snel minder effectief. Dus is een voorname opdracht om met een frisse blik te blijven kijken naar de realiteit van dit moment. En dat is niet eenvoudig voor wie kennis neemt van het concept coalitieakkoord.
Gemeentes krijgen steeds meer taken op hun bordje met steeds minder eigen beleidsruimte. 70 procent van wat een gemeente doet is uitvoering van rijksbeleid. Zonder enige zeggenschap van de raad; en zonder dat het Rijk één en ander in toereikende mate financiert. Zo bezien is een gemeente dus slechts een armlastig bijkantoor van Den Haag, met bovendien de verplichting om de begroting sluitend te houden. Een zware taak, met niet zoveel knoppen om aan te draaien. Veel geld is immers al voorbestemd. Dus komt besturen op lokaal niveau neer op het verdelen van armoede; met als belangrijkste uitdaging om ervoor te zorgen dat allerlei nuttige en onomstreden voorzieningen niet in de knel komen. En de woonlasten betaalbaar blijven.
Toewijding en inzet vormen dus niet het probleem. Het omgekeerde is eerder het geval.Er wordt zo hard gewerkt, dat niemand nog in toereikende mate stil staat bij de vraag: waarom doen we dit eigenlijk? Dit gebrek aan reflectie leidt vervolgens tot nieuwe ongelukken, boven op de oude. Zie landelijk de afhandeling van de toeslagenaffaire en aardbevingsschade. Dan wordt het vlek op vlek, i.p.v. dat er geleerd wordt van de gemaakte fouten. Met als rampzalig gevolg, dat onze overheid steeds vaker wordt geassocieerd met een traag functionerende blunderfabriek.
Gelukkig draait ons eigen politieke circus gewoon door. Met nu de publicatie van een concept coalitieakkoord met de veelzeggende titel ‘Ouder-Amstel op koers houden; Verantwoordelijk, Verbindend en Vergroenend’. Dit akkoord leest als een optelsom van ongelijksoortige wensen en verlangens, zonder dat duidelijk wordt hoe de drie V’s precies worden ingevuld. Daarvoor is de gebezigde taal ook te diffuus: ‘wij willen een gemeente die zelfstandig is,mits dat niet ten koste gaat van de kwaliteit van de dienstverlening’; of een gemeente die ‘inwoners betrekt en deelname van een diversiteit aan inwoners aan de maatschappij stimuleert’.
Het sociale domein (met name onderwijs) komt er zeer bekaaid af, de ambtelijke organisatiekrijgt op haar falie en kan fluiten naar extra formatieruimte en er wordt erg omfloerst gedaan over de onontkoombare lastenverhoging voor de inwoners. Dit alles zonder een heldere analyse of wenkend perspectief. Meer hierover in mijn volgende column. Wat had ik onze gemeenschap het optimisme gegund dat normaliter hoort bij een nieuwe start.
Rob Fijlstra