Oud-Duivendrecht: De Spoorstraat

DUIVENDRECHT In deze serie van Stichting Oud-Duivendrecht staat (bijna) iedere aflevering een historische straat centraal. Deze keer: de Spoorstraat. 

In quizzen komt met regelmaat een vraag terug over de eerste spoorlijn in Nederland. Op 20 september 1839 werd de eerste spoorlijn van Nederland feestelijk geopend. Die trein van Amsterdam naar Haarlem reed met een snelheid van 40 kilometer per uur in een half uur met negen personenwagons. En vertrok van een tijdelijk station net buiten Amsterdam. Het Centraal Station zou pas vijftig jaar later opengaan, in 1889.

TWEEDE SPOORLIJN In 1843 werd de tweede Nederlandse spoorlijn geopend, de Rhijnspoorweg, van het Weesperpoortstation in Amsterdam (een kopstation) naar station Utrecht, op dezelfde locatie als het huidige station Utrecht Centraal. In fases werd deze lijn doorgetrokken naar Arnhem en later naar Duitsland. Die tweede Nederlandse spoorlijn van Amsterdam naar Utrecht liep door de polders achter langs de boerderijen ten westen van de Rijksstraatweg in Duivendrecht. Bij de Sint Urbanuskerk was een halte, aanvankelijk alleen voor goederen. En…voor mijnheer pastoor. Hij hoefde zijn hand maar op te steken en de machinist liet hem instappen, luidt het verhaal van Oud-Duivendrechters. Hoogbejaarde Oud-Duivendrechters vertellen ook dat zij in een latere periode met de trein vanaf die halte naar de middelbare scholen in Amsterdam gingen.

SPOORSTRAAT Links en rechts van de doorgaande Rijksstraatweg ontstonden zijstraatjes zoals de Kloosterstraat en de Tamarindestraat. Een nieuw straatje tegenover boerderij Nooitgedacht van de familie De Vries ( later Van den Ancker) kreeg de naam Spoorstraat, omdat vanuit dat straatje de spoordijk over een groot deel duidelijk te zien was. 

ARCHITECT VAN DE VERSTRAKTE AMSTERDAMSE SCHOOL-STIJL John Haen uit Diemen, verzamelaar van oude documenten, heeft in zijn archief een ansichtkaartkaart met de titel ‘Duivendrecht Spoorstraat’. Deze ansicht is een van de oudste ansichten met beelden van Duivendrecht. Duidelijk te zien is het eerste huizenblokje links, de oneven kant. Dit huizenblok in de verstrakte Amsterdamse School-stijl ontworpen was in 1926 het eerste zelfstandige project van architect Simon Vieyra (Amsterdam 22 november 1902 - Bergen-Belsen 17 februari 1945). Simon werkte vanuit Amsterdam en zijn werk verscheen in het hele land. Vieyra is in 1933 ook de architect van de beroemde Cinetone-filmstudio’s Amsterdam aan de Duivendrechtse kade 85. 

SPOORSTRAAT VERANDERT IN KORENBLOEMSTRAAT Als in het dorp boerderijen plaats maken voorwoningen ontstaan er wijken én nieuwe straatnamen. De Nieuweweg bijvoorbeeld wordt Tamarindestraat en valt met onder andere de Berken- en Populierstraat onder de bomenbuurt. De Spoorstraat lag in een buurt waar gekozen werd voor bloemennamen: begonia en azalea. Voor de Spoorstraat werd eerst nog aan Gladioolstraat gedacht, maar uiteindelijk werd het Korenbloemstraat. In de Korenbloemstraat zijn aan de ene en de andere kant van de Azaleastraat telkens huizenblokjes bijgebouwd. Die werden in de loop der tijd weer afgebroken en herbouwd of gerenoveerd. De nummers 7-19 van de Korenbloemstraat - een deel van het eerste blokje dat op de oude ansichtkaart staat - zijn na aanpassing van de bouwtekeningen in 2019 en 2020 omgebouwd tot een wooncomplex van 12 driekamerappartementen. De eerste steen van Maria de Vries uit 1926 herinnert aan de allereerste ontwikkelaars aldaar, van boerderij Nooitgedacht.

Veel meer foto’s en verhalen over het wel en wee van de bijna een eeuw oude straat staan op de startpagina van www.duivendrechtdestijds.nl 

Ans Quirijnen

Meer lezen over de geschiedenis van Duivendrecht? Lees hier het vorige artikel van Stichting Oud-Duivendrecht.