Het jonge gezin Van den Beukel.
Het jonge gezin Van den Beukel. Aangeleverd
4 MEI

‘Herinnering aan oorlog van mijn ouders Arie en Hilly van den Beukel’

4 mei 2023 om 12:15 Historie

OUDER-AMSTEL Joke Slager uit Ouderkerk tekende het indrukwekkende verhaal op van haar ouders in oorlogstijd. Zij woonden destijds in Duivendrecht, waar zij velen hielpen en daarnaast de vrouw van een zakenrelatie hielpen onderduiken.

“Mijn ouders Hilly (geb. 1913) en Arie (geb. 1912) trouwden in 1939. Ze vestigden zich in Duivendrecht in de Kloosterstraat 84. Het was een etagewoning met twee kamers en suite, een keuken, een balkon op de eerste etage en op de tweede etage twee slaapkamers. Rechtsboven mijn ouders woonde het jong echtpaar Haenen-van Assendelft. Beide echtparen kregen ongeveer in dezelfde tijd hun kinderen. In 1940 werd mijn zus Anneke geboren, in 1942 mijn broer Henk en in 1943 werd ik, jongste dochter: Joke geboren. De fam. Haenen kregen in die tijd twee zonen.

Hilly maakte van haar gezin een warm, harmonisch rustpunt, waar velen welkom waren met hun lief, maar vooral met hun leed. Haar grote godsvertrouwen bleek ook haar antwoord op de vraag of het leven, vooral in de oorlog niet erg moeilijk was. “Het is op onze weg gekomen, wij hebben er niet om gevraagd, maar zijn er voor geplaatst, dus vertrouwen wij er op, dat wij er ook de kracht voor krijgen.”

“Mijn vader Arie was boerenzoon, maar koos het slagersvak, net als zijn oudere broer Ysbrand. Evenals deze broer ging hij ook werken op het abattoir in Amsterdam. Beide broers beheerden de vrijbankvleeswinkel. Mijn vader had een brede belangstelling voor de wereld rondom hem. Evenals Hilly had hij een groot rechtvaardigheidsgevoel en een groot sociaal mededogen. Velen konden met hun problemen bij hem terecht. Door zijn werk op het abattoir had hij veel  joodse kennissen en zakenrelaties. (In die tijd zaten veel joden in de vleeshandel).

Hillie en Arie van den Beukel.

Toen de nazi-tijd terreur en willekeur hoogtij vierden en de nazi-maatregelen-vooral gericht tegen de joden- steeds dreigender en mensonterender werden, deden velen een beroep op Arie. Hij hielp met het vinden van onderduikplaatsen, verzorgde bonkaarten voor de onderduikers en trachtte hen morele steun te geven. 

VROUKJE ZALIGMAN 

In 1942 werd Salomon Zaligman, één van zijn joodse zakenrelaties, door de nazi’s opgepakt en gedeporteerd naar concentratiekamp Auschwitz. Naar later bleek is hij daar op 30 september 1942 vermoord. Salomons echtgenote, Vroukje Zaligman-Dwinger, wilde, voordat zij gevolg gaf aan de oproep zich te melden voor het “werkkamp” , graag nog afscheid nemen van Arie. Toen Arie haar grote radeloosheid en verdriet zag, bood hij haar een voorlopige schuilplaats aan in zijn gezin. Hij zei haar naar zijn huis in Duivendrecht te gaan, na de Davidster van haar kleding te hebben gehaald. Hij hoefde niet eerst te overleggen met Hilly. Hij wist dat zij volkomen achter hem zou staan. De bagage- twee koffers en een rugzak- zou hij later laten ophalen. Hilly herinnerde zich hoe Vroukje Zaligman zich bescheiden en verontschuldigend bij haar meldde. Hilly ontving haar hartelijk en stelde haar gerust. Na enige dagen in ons huis werd voor Vroukje een ander onderduikadres gevonden in Doorn. Maar na enige tijd kwam zij terug. De nazi’s hadden heel Doorn uitgekamd op zoek naar vooral joden. Vroukje wist aan deze klopjacht te ontsnappen. Van toen af aan bleef zij in ons gezin. 

TANTE BUNIE

Arie en Hilly wisten heel goed welke grote gevaren dit voor hen en hun gezin kon betekenen, wanneer de nazi’s en/of hun trawanten hen ontdekten. Toch deden zij het omdat zij vonden dat het hun plicht was. Zij waren ervan overtuigd dat zij hierbij kracht van boven zouden krijgen. Het was 1943 dat Vroukje in ons gezin kwam. Zij kreeg een vals persoonsbewijs met de naam Cornelia Buning, wat tot gevolg had dat wij, Anneke, Henk en Joke, haar tante Bunie gingen noemen. Tante Bunie is zij voor ons, altijd gebleven. Zij hielp mee met de verzorging van de kinderen (zelf had zij geen kinderen) en in de huishouding.

‘Tante Bunie’. foto: Aangeleverd. 

Ondanks haar vals persoonsbewijs kwam zij nooit buiten, alleen als het donker was kon zij af en toe een luchtje scheppen op het balkon. Niemand van de familie wist van tante Bunie. Alleen Arie’s broer Ysbrand was op de hoogte en buurvrouw Meta Haenen. Zij kwam met haar twee zoontjes, nadat haar man was gearresteerd en in Duitsland gevangen zat, in de hongerwinter bij Arie en Hilly wonen. Dit om brandstof uit te sparen. Meta sliep met haar zoontjes in de voorkamer. Tante Bunie sliep in de achterkamer. Ons gezin sliep boven. 

WINTERHULP

Een enkele keer kwam het gevaar wel erg dichtbij. Zo die keer dat er ingezameld werd voor de “winterhulp”. Men werd verzocht dekens en warme kleding in te leveren voor de soldaten aan het Oostfront. Daar er weinig of niet aan dat verzoek gehoor werd gegeven, vonden er huiszoekingen plaats. Ook bij mijn ouders. Groot was de angst bij tante Bunie dat zij ontdekt zou worden. Zij vroeg of zij zich zou schuilhouden in de kast. Arie en Hilly zeiden haar te proberen zo gewoon mogelijk te doen en in de keuken te gaan afwassen. De nazi’s kwamen, keken in alle kasten, zagen de vijf jonge kinderen. streelden de kleine Henk over zijn blonde bol. En verdwenen. Opgelucht konden de volwassenen weer adem halen en God danken dat het zo goed was afgelopen. Mei 1945 werd Nederland bevrijd en kon tante Bunie weer Vroukje Zaligman zijn en op zichzelf wonen. Eerst samen met haar zus Klara. Tot haar dood heeft zij zich steeds innig verbonden gevoeld met onze familie van den Beukel. Voor de familie van den Beukel is zij steeds “onze tante Bunie“ gebleven, die bij alles wat in de familie plaatsvond betrokken was en werd. Temidden van haar kinderen, klein en achterkleinkinderen van den Beukel nam Hilly de Yad Vashem onderscheiding voor haar en haar man Arie, in ontvangst op 22 augustus 2007. Zij kregen de titel “Rechtvaardigen onder de Volkeren “. Hun namen zijn voor altijd gebeiteld in de Eremuur van Yad Vashem in Jeruzalem.”

TAAF VAN DER PLOEG

Joke voegt toe: “In deze periode denken velen terug aan de donkere tijd van de Tweede wereldoorlog, aan geliefden die het leven lieten door toedoen van de Nazies. Daarom wil ik ook graag nog iets vertellen over de ‘huisvriend’ van mijn ouders Arie en Hilly van den Beukel uit de Kloosterstaat, Duivendrecht. Zijn naam is; Rijklof Johannes (Taaf) van der Ploeg. Geboren : 14-5-1924 te Depok, Nederlands Indië. Hij is overleden: 14-8-1944 te Vught en was lid van het Verzet. Taaf woonde met zijn ouders in de Korenbloemstraat 71, Duivendrecht. Hij was de jongste van een gezin van zes kinderen. Rijklof (Taaf) van der Ploeg, was van beroep vertegenwoordiger. Hij verspreidde illegale lectuur, zorgde voor bonkaarten, persoonsbewijzen enz. Taaf deed samen met andere verzetsmensen, een overval op een politieposthuis, aan de Stadionkade in Amsterdam.

Rijklof ‘Taaf’ van der Ploeg. foto: Aangeleverd

Door verraad werden zij opgepakt. En afgevoerd naar Kamp Vught. Aldaar vertelden zij aan medegevangenen van ‘VRIJ’ een verhaal, namelijk dat ze zich door een politieagent hebben laten misleiden. Afgesproken zou zijn, dat hij wapens in het kantoor, goedschiks, zou overhandigen. In plaats daarvan wordt de SD gebeld, die hen korte tijd later komt arresteren. Hoe dit mogelijk was, zal nooit duidelijk worden. Het droevige feit dat de vijf jonge mannen kort na gevangenneming, zonder enige vorm van proces, op de fusilladeplaats, Kamp Vught, zijn geëxecuteerd op 4 augustus 1944 om 21 uur in de avond. Deze vijf mensen waren: Jurgens Bakker, Johannes de Ket, Jan Nannings, Rijklof Taaf van der Ploeg, Antonie Sjakes Groenewegen. De andere namen op de gedenksteen zijn; Hendrik Abbink, Jan Martin Bakker, Johannes Robben en P. Trap.”

Ook Rijklof (Taaf) van der Ploeg staat op de gedenksteen in Duivendrecht. foto: Aangeleverd.

advertentie
advertentie