Ouderkerk van voorheen (31): Gemeentehuis

OUDERKERK Het historisch centrum van Ouderkerk wordt gelukkig nog steeds gekenmerkt door beeldbepalende plekken. Met het Centrumplan komt het verleden terug naar Ouderkerk aan de Amstel las ik, maar de aanblik van het ‘oude’ gemeentehuis op de prentbriefkaart van ‘Boekhandel Teunisse’ uit 1970 is toch een gemis.

RECHTHUIS EN GALG

Het eerste rechthuis stond op de plek van het huidige café ‘De Vrije Handel’, daarvoor ‘De Jonge Prins’ genoemd. Het pand moest nodig worden opgeknapt voor zevenhonderd gulden of nieuwbouw voor drieduizend gulden. Uiteindelijk werd in 1657 een nieuw (het tweede) raadhuis gebouwd op de locatie waar toen de galg stond en nu het huidige gemeentehuis staat. Het pand uit 1657 deed ruim tweehonderd jaar dienst en werd in 1872 afgebroken. Vermoedelijk zal het raadhuis van 1657 wel in slechte bouwkundige staat geweest zijn of niet meer voldaan hebben aan de eisen van die tijd. In elk geval vond men dat er nieuw raadhuis moest komen. Architect Henk Eskes (bewoner van Drievliet in Wijk B93/Dorpsstraat 21) maakte het ontwerp. De aanbesteding vond plaats in november 1871. Het werk werd gegund aan de Gebroeders Meijers uit Amsterdam. Het (derde) gemeentehuis werd op dinsdag 5 augustus 1873 ingewijd. Het pand onderging in de loop der tijd diverse wijzigingen, waarvan de belangrijkste wel was de verbouwing in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, waarbij een nieuwe vleugel werd aangebouwd. De officiële opening van het vernieuwde gebouw vond plaats op zaterdag 8 december 1956. In de loop van de jaren zestig en zeventig bleek dat de houten fundering nog maar voor een klein deel onder water stond en paalrot optrad. Het gebouw begon scheuren te vertonen en verzakte op sommige plekken, dus nieuwbouw werd onontkoombaar...

TEGEN SLOOP

Uit een onderzoek onder de Ouderkerkse bevolking is gebleken dat 94,4% voor restauratie was. In De Amstelgids van 30 december 1976 las ik dat de gemeenteraad nieuwbouw prefereerde boven restauratie. Enkele gemeentelijke motieven: het gemeentehuis is (veel) te klein en bij restauratie bestaat het risico dat het pand bijna geheel vernieuwd zal moeten worden. Veel Ouderkerkers zagen het liefst een nieuwbouwplan met behoud van de (voor)gevel. Oud-PVDA-raadslid Jo Teunisse van de gelijknamige boekhandel aan de Dorpsstraat 13: “Het raadhuis is uniek en een monument. Tel eerst tot tien voor U gaat slopen.” In januari 1980 werd begonnen met de sloop van het karakteristieke gemeentehuis. In de leegstaande Heilig Hartschool aan de Rondehoep Oost 28 werd tijdelijk het gemeentehuis gehuisvest. Op donderdag 12 maart 1981 werd het (vierde) huidige gemeentehuis officieel geopend door burgemeester Wouter Hoobroeckx (KVP). Het ontwerp (en ook van de uitbreiding in 2005) is van de gerenommeerde architect Hans Ruijssenaars. Met de voortschrijdende herindelingen van gemeenten zijn er over honderd plus jaar geen handtekeningenacties meer nodig voor behoud of restauratie van het huidige gemeentehuis...

VOOR ALLE BETROKKENEN

De laatste jaren is er steeds meer begrip op bestuurlijk niveau om beeldbepalende plekken en gebouwen te behouden voor de toekomst. Misschien nog te vaak nadat betrokken en geschrokken inwoners om vijf voor twaalf de alarmbel luiden. Wees zuinig op ons erfgoed!

Door Dick Backer