Terugblik Open Monumentendag in Ouder-Amstel

OUDER-AMSTEL Aangenaam weer en een goedgevuld programma. Activiteiten in de kerken, het Dorpshuis en museum Amstelland. In het oude gemaal aan de Ronde Hoep stampte de dieselmotor. Rondleidingen op Beth Haim. En het Pontje voer over de Amstel - de voorlaatste keer dit seizoen. Dat was Open Monumentendag 2018 in Ouder-Amstel.

Marion Kiewik

DUIVENDRECHT Open Monumentenzondag begon dit jaar vroeg in Duivendrecht. Om 10 uur was er een hoogmis in de St. Urbanuskerk - met aansluitende processie - om te vieren dat deze parochie 160 jaar bestaat. Eeuwen geleden ontstond in Duivendrecht een zelfstandige ‘statie’, een plek waar missionarissen zorgden voor het zieleheil van de gelovigen. Die was gewijd aan St. Urbanus, paus van 220 tot 230. In 1858 verhief de bisschop deze statie tot parochie. Het huidige kerkgebouw met zijn twee torens, sinds kort gemeentemonument, is ingewijd in 1897. Het is een ontwerp van Th. Asseler in Neoromaanse stijl.

DORPSHUIS ‘s Middags verzorgde Edwin Raap, werkzaam bij Landschap Noord-Holland, in het Dorpshuis een presentatie over de historisch-landschappelijke ontwikkeling van Amstelland. De Europese dimensie komt aan bod in de verhalen van enkele Duivendrechters over mensen en monumenten elders in Europa. Deze tentoonstelling is nog te bezichtigen tot 17 september. Intussen, in de tuin van de gerestaureerde Antoniushoeve uit 1889, serveerden de eigenaren een high-tea. Te gast waren de oudste oud-Duivendrechters, "de mensen die getuige zijn geweest van de meest ingrijpende veranderingen in het dorp."

OUDERKERK In de Ouderkerkse Urbanuskerk leidde pastor Eugène Brussee de bezoekers rond. Deze kerk uit 1867, een kruisbasiliek in neogotische stijl van architect P.J.H. Cuypers, is een rijksmonument. Ter voorbereiding van het 150-jarig jubileum is de kerk gerestaureerd. “Daarbij is de laag kalk die in de zestiger jaren is aangebracht, weer weggehaald - net zoals in het Rijksmuseum van Cuypers. De muur- en plafondschilderingen zijn nu weer zichtbaar en in het plafond zie je een rozet met het Lam Gods. In de vloer valt een mozaïek in de vorm van een Geuzenvlag op. Eigenlijk wel apart voor een een katholieke kerk. Het verhaal gaat dat je daar dan lekker bovenop kon gaan staan als je wilde bidden voor de afbeelding van de heilige martelaren van Gorcum.”

VOLLEBREGT Organist Johan Vos leefde zich muzikaal uit op het monumentale orgel van J.J. Vollebregt uit 1878. “Het front van het orgel is ook door Cuypers gemaakt, netjes om het fraaie raam met St. Cecilia heen. In veel andere kerken bouwden ze het orgel gewoon voor de ramen.” Hoog bovenin de kerk gaf Vos de bezoekers bovendien uitleg over de werking van knoppen, pedalen en orgelpijpen. “Met het stijgen der jaren is het voor enkele koorleden te zwaar geworden om de lange wenteltrap te beklimmen. Dat koor zingt nu beneden in de kerk en daar begeleid ik ze op een kistorgel.”

CONTOUREN Ook in de Amstelkerk klonk muziek. Eric Jan Joose bespeelde afwisselend vleugel en orgel. Buiten de kerk hadden leden van de werkgroep Archeologie het grondpatroon van de middeleeuwse kerk gemarkeerd met lint en bakstenen. De werkgroep vraagt de inwoners “mee te denken en suggesties te doen voor een blijvende markering van de contouren.”