Anders kijken, meer zien (38): Hoog tijd voor echte verandering

OUDER-AMSTEL Als samenleving zijn we in transitie; we gaan naar een economie, die duurzaam en inclusief is. Daar moeten we collectief een grote stap voor zetten. Veeleisend, maar veel keuze hebben we niet. Dit maakt het extra belangrijk, dat onze gezagsdragers gezien en vertrouwd worden. Een grote transitie inzetten zonder vertrouwen, gaat simpelweg niet.

EMPATHIE

Dit vertrouwen is er nu niet en dat maakt ons huidige bestuurssysteem uiterst kwetsbaar. Men zit als het ware vast in ‘het eigen rationele gelijk’ en ziet daarmee de emoties van de buitenwereld, van burgers, van jongeren en van de toekomst over het hoofd. Daardoor mist ons bestuurssysteem empathie en geloofwaardigheid. Voor rationeel georiënteerde bestuurders kunnen ‘emotie’ en ‘empathie’ lastige thema’s zijn. Maar als je de emotie van de ander niet waarneemt, of niet herkent, hoe kun je er dan verbinding mee maken?

SCHAAMTE

Dit gebrek aan empathie, in combinatie met een gebrekkige politieke intuïtie, moet welhaast één van de kernoorzaken zijn van het haperende leervermogen van ons gemeente bestuur. Want te vaak gaat het mis. Zo heeft de gemeente nu te maken met een gerechtelijke uitspraak over een onderhandse grondverkoop, waarbij de rechter oordeelt dat het gemeentelijk handelen niet in overeenstemming is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Of in de woorden van het vonnis: ‘door haar handelswijze en gebrek aan openbaarheid heeft het er de schijn van dat de gemeente de criteria toeschrijft naar één specifieke gegadigde’. Au! Je zou je als inmiddels vertrokken bestuurder toch rot moeten schamen. Ditzelfde geldt voor het College als geheel. Hoe moet je verder na zo’n uitspraak?   

INTEGRITEIT

Eerder hadden goed geïnformeerde inwoners al grote twijfels bij de aanpak en afhandeling van de extreme uitbouw van de Jumbo op het Sluisplein. Die bezwarenprocedure loopt nog. Maar je zou als gemeentebestuur toch helemaal niet in deze positie moeten willen raken. Zo dicht bij de bevolking, en dan toch zo volledig uit verbinding. Heeft de gemeente een kwaliteitsprobleem in haar ondersteunende staf? Een attitude probleem in het College? Of een veel te zwakke Raad, die zich van alles en nog wat laat aanleunen? Of moeten we de verklaring  zoeken op het glibberige terrein van bestuurlijke integriteit en fatsoen?

ZELFREFLECTIE

Elke verandering start met vermogen tot zelfreflectie, en bereidheid om je eigen blinde vlekken grondig te onderzoeken. Dat kan door je kwetsbaar op te stellen voor de observaties en emoties van anderen. En daar dan écht naar te luisteren.  Pas dan komt er ruimte voor verbinding met de ander. Pas dan komt er (weer) vertrouwen. En pas dan laten mensen zich weer ‘de goede kant’ op leiden. Zonder verbinding valt er bitter weinig te besturen. Dat maakt de landelijke politiek ondertussen toch overtuigend duidelijk. 

Rob Fijlstra