Schilderij 'derde kerk' Jacobus Storck ca 1660.
Schilderij 'derde kerk' Jacobus Storck ca 1660. Picasa

Kerkpatroon middeleeuwse kerk van Ouderkerk zichtbaar gemaakt

5 september 2018 om 10:38 lokaal

Tijdens de Open Monumentendagen op zondag 9 september wordt opnieuw het grondpatroon van de middeleeuwse kerk van Ouderkerk zichtbaar gemaakt.

De voorganger van de huidige Amstelkerk heeft zo'n 500 jaar op de kerkheuvel gestaan, tot de afbraak in 1773. De Werkgroep Archeologie van de Historische Vereniging Wolfgerus van Aemstel laat (van 11.00-16.00 uur) bij de Amstelkerk de ligging van die oude kerk zien. Die kerk symboliseert Ouderkerk als kerkelijk en bestuurlijk centrum van middeleeuws Amstelland.

DE OUDE KERK De kerkheuvel, vlakbij waar de Bullewijk in de Amstel stroomt, is een heel bijzondere plek. Het is de oudst bewoonde plaats in Amstelland. Amestelle, zo heette Ouderkerk in de vroegste tijd. De Amstelkerk (1775) is de vierde kerk die op deze plaats is gebouwd, zo blijkt uit opgravingen.
De eerste kerk werd in de 11e eeuw gesticht en was vermoedelijk een kapel die in hout is opgetrokken. De opdracht voor de bouw kwam van de bisschop van Utrecht De bisschop was in die tijd in Amestelle niet alleen geestelijk leider, maar was ook juridisch hier de baas: hij was leenheer van de keizer. Vermoedelijk heeft Wolfgerus van Aemstel, de eerste schout van Amestelle in 1105, zich ook bekommerd om de bouw.

ROMAANSE STIJL Van de eerste kerk zijn geen resten meer teruggevonden. De tweede kerk is in de 12e eeuw gebouwd, waarschijnlijk in Romaanse stijl. Deze (tuf)stenen kerk heeft er niet lang gestaan. Alleen wat funderingen en stenen zijn teruggevonden. De derde kerk, dateert uit de 13e eeuw en heeft er tot 1773 gestaan.
De informatie is gebaseerd op archeologisch onderzoek bij de huidige Amstelkerk, gedaan in 1952/53 en 1961. Bij deze opgravingen zijn tekeningen van de funderingen van de voorganger ervan gemaakt.
Tijdens de opgravingen is slechts een gedeelte van de fundering van de oude kerk tevoorschijn gebracht. Bij die opgravingen zijn ook bodemvondsten gedaan, waaronder een houten doodskistje met deksel. Dit laatste is in het Historisch Museum te bewonderen.

TORENSPITS Deze middeleeuwse kerk is in 1773 wegens bouwvalligheid afgebroken. Eerder, op 1 augustus 1674, was de torenspits er al afgewaaid tijdens een heftige zomerstorm. Diezelfde storm zorgde voor een ravage in westelijk Nederland. Zo stortte op dezelfde dag ook het middenschip van de Utrechtse Dom in. De middeleeuwse kerk van Ouderkerk kennen we vrij goed, dankzij prenten en schilderijen uit de 16e en 17e eeuw. De kerk heeft er bijna 500 jaar gestaan. De werkgroep heeft op basis van de tekeningen, prenten en opmetingen van deze 'oude' kerk een compositietekening gemaakt van hoe de plattegrond van die kerk er uitziet ten opzichte van die van de huidige Amstelkerk. Die wil men laten zien tijdens Open Monumentendag.

DE 'DOM' VAN OUDERKERK De Historische Vereniging werkt samen met het kerkbestuur en de gemeente Ouder-Amstel aan een plan om het grondpatroon van de middeleeuwse kerk blijvend zichtbaar te maken. Een idee is bijvoorbeeld om de contouren in de bestrating buiten de huidige begrenzing rondom de Amstelkerk te laten terugkeren.
Paul Hiel van de werkgroep archeologie: "Daarmee brengen we een belangrijk stuk geschiedenis van Ouderkerk op het kerkplein bovengronds. Iets dergelijks is ook te zien bij de Domkerk in Utrecht. Aanvullende informatie kan verstrekt worden met behulp van een informatiepaneel en ander voorlichtingsmateriaal. Ons streven is om de voorzieningen te laten aansluiten bij de plannen voor de herinrichting van 't Kampje."

OPEN MONUMENTENDAGEN "Op zondag 9 september laten we een voorproefje zien van de plannen. De uiteindelijke realisatie van het project - een permanente opstelling - heeft uiteraard langere voorbereiding nodig. Het voorproefje bestaat uit een markering met lint, hier en daar verzwaard met bakstenen op de plaatsen waar de steunberen van de vroegere kerk stonden. Leden van de Historische Vereniging zullen aanwezig zijn om vragen van belangstellenden te beantwoorden. We nodigen iedereen van harte uit om mee te denken met ons en suggesties te doen voor een blijvende markering."

Boeven de Akte 1105 waarin Wolfgerus wordt genoemd.

Picture 149
Picture 149
advertentie
advertentie