Beja Boterman en Tiba Spaapen staan mensen bij tijdens een heel intense levensperiode.
Beja Boterman en Tiba Spaapen staan mensen bij tijdens een heel intense levensperiode. Naomi Heidinga

Ruimte bieden voor verdriet

21 november 2019 om 19:00 Mensen

OUDERKERK Beja Boterman en Tiba Spaapen zijn de vrouwen achter De Ronde Uitvaart. Twee jaar geleden maakten ze een carrière switch en gingen ze samen het avontuur aan door hun eigen bedrijf te beginnen. Kees Bosman wil van hen weten: waar hebben jullie de energie en het doorzettingsvermogen vandaan gehaald om voor jezelf te beginnen?

Naomi Heidinga

Beja: "Ik werkte al jaren bij een bedrijf, dat ging reorganiseren. Ik wilde al een tijd wat anders doen. In dezelfde periode overleed een vriendin van me aan een hartstilstand. Ik wilde graag wat betekenen voor een ander. Daarom ben ik een opleiding tot uitvaartbegeleider gaan volgen."

Tiba: "Ook mijn werkgever ging reorganiseren. Ik ben verloskundige en had een leidinggevende functie, maar het aandeel leidinggeven werd alleen maar groter. Ik wilde minder werken en weer meer met mijn poten in de klei staan. Samen met Beja dit bedrijf opzetten leek me wel wat."

Dat lijkt een enorm contrast: bij het begin of bij het einde van het leven betrokken zijn.

"Voor beide geldt: het is een heel intense periode, waar je met veel emoties te maken hebt," aldus Tiba. "Ik leef met mensen mee, of het nu nieuwe ouders zijn of mensen die afscheid van een geliefde nemen. Ik kan er ook ontroerd door raken: van de blijdschap, dankbaarheid of het verdriet. Maar het zijn niet mijn emoties, het is niet mijn blijdschap of verdriet."

Al dat verdriet van mensen, maakt dat jullie vak niet zwaar?

"Mensen vragen ons regelmatig of het niet vervelend is om de hele tijd met verdrietige mensen te werken. Als we een week zo nauw bij nabestaanden betrokken zijn, is het niet een week lang huilen. We horen ook prachtige verhalen over de mensen die zijn overleden. Dat is heel mooi."

Wat doen jullie anders dan andere uitvaartverzorgers?

"Het voordeel is voor ons, maar ook voor onze cliënten dat we niet financieel gedreven zijn. Daardoor kunnen we in alle rust mensen helpen, en hen de ruimte bieden voor hun verdriet. We zijn ook wat losser: we komen niet in een mantelpakje met sjaaltje aan. We doen het met z'n tweeën en zijn echt onszelf. Daardoor voelen mensen zich wellicht meer op hun gemak, durven ze dingen aan ons te vragen die ze bij anderen niet durven te vragen," aldus Beja. "We staan dicht op de mensen, we leven met ze mee, maar lijden niet mee," vult Tiba aan. "Van mensen horen we terug: jullie zien alles. Hoe groter het verdriet, hoe meer wij op onze qui-vive zijn. Heeft iemand even een arm nodig, of een glaasje water?"

Er is meer mogelijk dan mensen vaak denken. Koffie en een plakje cake, dat is passé. De uitvaart moet steeds persoonlijker. Wat vinden jullie daarvan?

"Dat vind ik juist mooi. Iedereen doet het op zijn eigen manier. Rondom een uitvaart zitten nog steeds allerlei taboes. Mag ik een rouwkaart versturen via email? Mogen we bloemen meenemen of niet? Dat soort vragen krijgen we regelmatig. Tradities zoals de koffie met cake zijn niet erg, maar wel als deze gezien worden als verplichting. Er is meer mogelijk dan mensen vaak denken. Een uitvaart wordt steeds meer een viering van het leven. Wij hebben regelmatig voorgesprekken met mensen die terminaal ziek zijn, waarin zij zelf met hun naasten hun uitvaart naar eigen wens vorm geven. Zelfs een afscheid bij leven wint aan populariteit. Bij een uitvaartdienst worden de mooiste dingen over overledenen gezegd, waarom zou je daarmee wachten tot na de dood?"

Door jullie beroep komen jullie veel in aanraking met de dood. Hoe kijken jullie naar de dood?

Tiba: "Voor mij is de dood het einde. Ik ben niet bang voor de dood, tenminste, dat denk ik nu. Maar dat weet je nooit zeker." Beja: "Natuurlijk zou ik het verschrikkelijk vinden wanneer ik nu te horen krijg dat ik ongeneeslijk ziek ben. Ik heb nog veel plannen. Maar ik weet als geen ander dat niemand daar invloed op heeft." Tiba: "Het mooie van deze tijd is dat mensen steeds meer zelfbeschikking krijgen. Ik zou niet als kasplantje door het leven willen." Beja: "Ik denk wel dat je, wanneer je eenmaal in de situatie zit, je grenzen steeds verder verlegt. We zien echter vaak genoeg mensen die door ziekte letterlijk moe zijn gestreden, die mensen zijn op. In zo'n geval is liefhebben ook loslaten."

Lees ook: Kees Bosman zet zich in voor Ouderkerk.

Wat willen jullie zelf met jullie uitvaart?

"Ik ben er nog niet over uit: begraven of cremeren," aldus Beja. "Ik heb een lijstje in mijn telefoon gemaakt met muziek die ik mooi vind. Het is een hele lijst, mijn nabestaanden kunnen eruit kiezen. Daarnaast mag een goed glas wijn niet ontbreken." Tiba: "Na mijn dood mogen ze alles gebruiken van mijn lichaam wat van pas kan komen. Ik zou mijn lichaam ook beschikbaar willen stellen aan de wetenschap. Het maakt me verder niet uit."

Aan wie willen jullie het gesprek doorgeven?

"Jeroen Backer. Hij is net begonnen met een eigen bedrijf in de vleesindustrie. Een gewaagde stap in deze tijd waarin het eten van vlees minder vanzelfsprekend wordt. Wat doet hij met duurzaamheid en heeft hij vegetariërs ook iets te bieden?"

advertentie
advertentie